چه چیزی پاکستانی ها را به خیابان ها کشاند؟ - وبلاگ آقای عابدی

به گزارش وبلاگ آقای عابدی، عمران خان نخست وزیر پاکستان این روزها حسابی به دردسر افتاده است.

مهسامژدهی: رئیس جمهور پاکستان درست در زمانی که بسیاری از کشورها درگیر اعتراضات شدید در سراسر دنیا هستند، دچار اعتراضاتی شده که آتش آن را مولانا فضل الرحمان روشن نموده است. به نظر می آید این کریکت باز سابق که حالا نخست وزیر شده، آن قدر که در خارج از کشور توانسته پیروز عمل کند در داخل هنوز نتوانسته خودش را آن طور که باید به همه گروه های اجتماعی ثابت کند. کاروان آزادی راستا طولانی را از کراچی آمده تا خود را به پایتخت پاکستان برساند و نارضایتی اش را نسبت به سیاست داخلی در این کشور اعلام کند. بااین حال به اعتقاد بعضی ازجمله آقای نخست وزیر، بحث بر سر قدرتی است که مولانا فضل الرحمان طالب آن است. او که جمعیت علمای اسلام را رهبری می نماید، هواداران زیادی دارد اما این روزها از میزان قدرتش در پاکستان کاسته شده است. حتی بعضی در این میان هم زمان با عمران خان، رد پای هند را در اتفاقات اخیر می بینند. این ظن وقتی بیشتر می گردد که با حجم بالای پوشش اتفاقات پاکستان در رسانه های این کشور روبه رو می شویم. اما ناظرانی می گویند، دست هیچ کشور خارجی در کار نیست و بازی، بازی قدرت است. هر چه که هست اختلافات میان دو کشور در یک سال گذشته و بعد از روی کار آمدن عمران خان بر سر موضوع کشمیر به شدت بالاگرفته است و این موضوع باعث شده تا در کنار عوامل متعدد دیگر، این نظریه هم از سوی مخالفان اعتراضات اخیر، موردتوجه قرار بگیرد.

شبکه های اجتماعی چطور طیف سنتی را به اعتراض کشاند؟

مانند بسیاری دیگر از اتفاقات چند سال اخیر، این بار هم فراخوان های شبکه های اجتماعی بود که باعث شد، تعداد زیادی از هواداران فضل الرحمان به کاروان آزادی بپیوندند. این روحانی که گفته می گردد به افغانستان و گروه های تندرو در این کشور نزدیکی هایی دارد، یکی از مهم ترین احزاب مذهبی پاکستان را رهبری می نماید. این حزب از سال 1988 از حزب اصلی منشعب شده و حالا پنجمین گروه سیاسی در این کشور است. حزب و هوادارانش بیشتر در مناطق شاقتصادی بلوچستان مستقر هستند. از سال 2002 این جمعیت از اقبال نسبتاً خوبی در دولت برخوردار بوده است. اما شخص مولانا مورد اتهاماتی قرار داشته، از جمله اینکه منتقدانش می گویند که او همواره انتقاداتش را در زمانی مطرح می نماید که کم ترین دسترسی را به قدرت دارد. او تا سال 2018 عضو شورای ملی این کشور بوده اما بعد از انتخابات سال قبل، کنار زده شده است.

سالم محسود خبرنگار پاکستانی در گفت وگو با وبلاگ آقای عابدی، شبکه های اجتماعی را قدرتمندترین ابزار برای آگاهی از اتفاقات اخیر می داند. ابزاری که باعث شده صدای فضل الرحمان به بیشتر نقاط کشور برسد و هواداران او را از نقاط گوناگون پاکستان به سمت اسلام آباد بکشاند. او می گوید که در ماه های اخیر سخنان رهبر جمعیت علمای اسلام با سانسور روبه رو شده بود اما حالا دیگر وبلاگ آقای عابدی هم می دانند که اگر اخبار مربوط به او را پوشش ندهند، شبکه های اجتماعی این کار را خواهند کرد. این خبرنگار که تظاهرات اخیر را پرجمعیت می خواند، معتقد است که معترضان به شیوه ای صلح آمیز به این اعتراضات پیوسته اند و این رویکرد آن ها، حتی مخالفانشان را هم تحت تأثیر قرار داده است.

پاکستانی ها از چه چیزی ناراضی هستند؟

اعتراضات اخیر ظاهرا بر پایه مسائل اقتصادی شکل گرفته است. عمران خان از ابتدای روی کار آمدنش کوشش کرد با جذب سرمایه به کشورش مسائل اقتصادی را حل و فصل کند. او حتی سفری مهم به عربستان داشت و قول یاری های چند میلیارددلاری را از این کشور گرفت. منتقدان او اما معتقدند کوشش های نخست وزیر در یک سال گذشته پیروز نبوده و عمران خان نتوانسته بر مسائل غلبه کند. البته کسانی که به او رای داده و حتی بعضی از مخالفان منصف هم می گویند، مسائل اقتصادی در پاکستان ریشه ای تر از آن است که به این سادگی و در طی یک سال حل وفصل گردد. آن ها از رویکرد عمران خان در جذب سرمایه از کشورهای دوست و متحد یاد می نمایند و این رفتار را در جهت منافع کشور دانسته و تأکید دارند که عملکرد او باید در 5 سال موردتوجه قرار بگیرد و هنوز برای قضاوت بسیار زود است.

از زمانی که بودجه برای سال اقتصادی روبه رو، به مجلس پاکستان رفت، مخالفان دولت را به سوء مدیریت اقتصادی متهم کردند. بر اساس آمار، نرخ رشداقتصادی این کشور پائین تر از حد انتظار آمده و در پایین ترین اندازه خود در ده سال گذشته قرارگرفته است. اما با توجه به اینکه سیاستمداران قبل از عمران خان به دلیل مفاسد اقتصادی پشت میله های زندان به سر می برند، به نظر می رسد که او تنها کسی نیست که در وضعیت فعلی مقصر است و به نوعی قربانی تصمیمات غلط سیاستمداران پیشین شده است. بدهی هایی که روی دست دولت مانده، کار یک روز و دو روز نیست و سال هاست که بخش مهمی از بودجه این کشور را می بلعد. ارتش عریض و طویل پاکستان که رکن اساسی این کشور به حساب می آید هم بخش مهم دیگری از پول ها را به خود اختصاص می دهد و عمران خان قادر نیست این رسم دیرین را در کشورش بشکند.

مولانا فضل الرحمن چقدر جدی است؟

در ابتدای کار به نظر می رسید که این مخالف عمران خان جدی تر از آن است که دولت پاکستان فکرش را می کرد. او افرادی را به دنبال خودش راه انداخت که حتی سعی داشتند رنگ لباسشان را هم با او ست نمایند و به این شکل وفاداری خود را نشان دهند. آن ها راستای بسیار طولانی را از کراچی تا اسلام آباد طی نموده و با شعار انتخابات مجدد جلو آمدند و مدعی شدند که در رأی گیری که منجر به روی کار آمدن عمران خان شد، تقلب گسترده روی داده است. این امر را دولت رد نموده و می گوید که دست کشورهایی مثل هند در پشت پرده اتفاقات دیده می گردد. عمران خان یاری دریافت از ارتش برای آرام کردن اعتراضات را رد ننموده و محتمل دانسته است. از سوی دیگر بعضی از احزاب مثل حزب مردم به ریاست آصف علی زرداری و پسرش بیلاوال بوتو زرداری که پرطرفدارترین حزب کشور است به همراه مسلم لیگ که نواز شریف شصت و نه ساله رهبری اش می نماید به طرفداری از این اعتراض بلند شده اند. اجمل جامی که مجری تلویزیون و خبرنگار است، به وبلاگ آقای عابدی گفت که این احزاب دل خوشی از عمران خان ندارند و برای همین پشت سر فضل الرحمان به راه افتاده اند. به اعتقاد او بخشی از این طرفداری به این دلیل است که رهبران این دو حزب متهم به فساد اقتصادی بوده و زندانی اند و دو گروه سیاسی با به راه افتادن به دنبال این چهره قصد بهره برداری از این اعتراضات به نفع رهبرانشان را دارند.

او معتقد است که سرزنش کردن هند از سوی عمران خان، یک عادت قدیمی است که پاکستانی ها در موقع برخورد با مسائل به آن تکیه می نمایند اما در حقیقت مسائل اقتصادی واقعی هستند اما مولانا برای حل آن ها به میدان نیامده و توان حلشان را هم ندارد و مشکل او، شراکت در قدرت اسلام آباد است.

به اعتقاد هر دو کارشناسانی که با آن ها به گفت وگو نشستیم، تنها راهی که برای برون رفت از این اتفاقات وجود دارد، گفت وگو میان دولت و مخالفانش است. محسود، معتقد است که دولت نباید از زبان تحقیر برای برخورد با معترضان استفاده می کرد اما هنوز هم زمان برای مذاکره از دست نرفته است. جامی اما می گوید این معترضان برای همین مذاکره است که لشکرکشی نموده اند و انتها هم چیزی که حزب علمای اسلام می خواهد، اتفاق خواهد افتاد و موضوع با دادن بعضی امتیازات به اپوزیسیون حل وفصل خواهد شد. سخنرانی یکشنبه شب فضل الرحمان، بعد از خاتمه مهلت دوروزه ای که به دولت داده بود در حالی برگزار گردید که که او در آن تنها گفت که حاضر نیست دست خالی از راستای که آمده برگردد و نشان داد که آن طور که در ابتدا به نظر می رسد در خصوص برگزاری انتخابات مجدد جدی نیست و د رواقع سهمی از قدرت، چیزی که از سال 2002 تا پارسال داشت، برایش کافی است تا لشکر زرد پوشی که از کراچی به راه افتاده را به خانه هایشان برگرداند.

23 / 310 310